Mùa đông trôi qua, sau khi cô đi học trở lại, Phó Đồng Văn cũng bắt đầu xã giao bên Mỹ.

Mỗi tháng cô chỉ gặp anh một hai lần, thỉnh thoảng anh sẽ hỏi bài vở của cô. Một người hỏi một người trả lời, luôn là anh hỏi nhiều, cô trả lời ít, nhưng Cố Nghĩa Nhân và Uyển Phong lại có rất nhiều chuyện để nói với anh. Một ngày cuối tuần của tháng ba, Phó Đồng Văn ngủ lại nhà, ngày hôm nay tâm trạng của anh rất tốt, cùng uống trà chiều với họ ở phòng khách, thảo luận chuyện thời sự, sự nghiệp cứu nước, Uyển Phong bỗng nhiên hỏi Phó Đồng Văn một câu, anh thường hay đến ngõ Bát Đại, có gặp Tiểu Phượng Tiên làm Thái Ngạc ái mộ không (1)?

Phó Đồng Văn cười cười: “Chưa có cơ hội.”

Về tin đồn “phong lưu tuỳ tiện”, anh chưa từng thanh minh.

Tầm mắt anh đặt trên người cô: “Sao không thấy em nói gì?”

Bởi vì thứ nhất cô không để ý gì đến tình hình chính trị, thứ hai vòng giao tiếp của cô rất hẹp, không giống Uyển Phong hay Cố Nghĩa Nhân, có thể bàn bạc phân tích tin tức trong nước, nên quả thật cô không có đề tài nói chuyện, đành phải bưng ấm trà lên: “Em đi pha thêm trà cho mọi người.”

Khi cô bưng ấm trà quay lại, Cố Nghĩa Nhân đang đứng lên hùng hồn nói: “Suốt đời này Nghĩa Nhân phải đền đáp Tổ quốc.” Đột nhiên bày tỏ lòng trung thành, như đang cáo biệt.

Quả nhiên, câu trả lời của Phó Đồng Văn đã chứng minh suy nghĩ của cô: “Giữ gìn sức khoẻ, làm việc gì cũng phải nghĩ đến đạo lý “Giữ rừng xanh, không lo không có củi đốt (2)”.

Cố Nghĩa Nhân dõng dạc rằng: “Cậu ba yên tâm!”

Thẩm Hề cảm thấy nóng phỏng tay, bèn đặt “cộp” ấm trà xuống bàn, lòng bàn tay đã ửng đỏ. Cố Nghĩa Nhân và Uyển Phong đều bật cười, Uyển Phong kéo tay cô, chà nhẹ: “Sợ cô không nỡ, hôm nay chúng tôi mới nói.”

“Các cậu?” Thẩm Hề càng kinh ngạc hơn.

“Là chúng tôi,” Uyển Phong mỉm cười, “Chúng tôi cùng về.”

Thẩm Hề hiểu ra, thảo nào anh trở về, là muốn dặn dò với mọi người. 　　

Cố Nghĩa Nhân kính trọng Phó Đồng Văn từ tận đáy lòng, đêm trước khi đi, anh ta uống say không biết trời trăng là gì. Phó Đồng Văn cũng buồn lây, không biết đã cạn bao nhiêu ly, Thẩm Hề lặng lẽ rót rượu cho anh, đến ly thứ tư, anh dường như cảm nhận được, nên ngước mắt nhìn.

Thẩm Hề lập tức quay đầu đi, nhìn đồng hồ treo trên tường.

“Nhìn gì thế?” Uyển Phong hỏi thầm.

“Dìu cậu ấy lên lầu nhé? Say tuý luý như thế, ngày mai lên thuyền thế nào?” Thẩm Hề rỉ tai.

“Cô lánh mặt một lát được không?” Tay Uyển Phong nhẹ nhàng áp lên lưng cô, nài nỉ: “Tôi muốn ngồi một mình với cậu ba.” Chưa nói hết, cô ấy đã quay người lại, nhìn thẳng vào Thẩm Hề: “Xin cô đấy, mai tôi phải đi rồi.”

Ngồi một mình với cậu ba?

Thẩm Hề hiểu ý cô ấy, giữa phụ nữ không cần vòng vo quá nhiều. Uyển Phong thích Phó Đồng Văn. Thích từ khi nào ư? Có lẽ còn sớm hơn ngày cô quen anh.

“Xin cô đấy.” Uyển Phong đè thấp giọng.

Đầu ngón tay trỏ của Thẩm Hề vô tình trượt trên bàn, chạm phải mép khay, lạnh như băng.

“Tôi đi tìm người dìu cậu ấy lên.” Thẩm Hề chịu thua.

Cô chợt nhận ra, rời khỏi bàn ăn còn khó hơn tưởng tượng của mình, cho đến khi thanh niên đi theo Phó Đồng Văn nhờ cô giúp xốc Cố Nghĩa Nhân dậy, Thẩm Hề vẫn đang thất thần, hồn vía bay lên mây.

Cố Nghĩa Nhân leo đến lầu trên thì nôn ra sạch sẽ, tạm thời cắt đứt mớ suy nghĩ hỗn loạn của cô.

Cô đi theo lau dọn, khi chà sạch sàn gỗ thì nhìn thấy áo sơ mi trắng được gấp gọn gàng và chiếc cà vạt dệt kim màu xanh sậm trên giường. Chắc hẳn là “quân trang” anh ta chuẩn bị về nước. Còn mình thì sao? Vẫn còn một năm, hay hai năm nữa? Hoặc có lẽ lâu hơn?

Trên giường, Cố Nghĩa Nhân trở người, trong miệng lẩm bẩm gì đó, Thẩm Hề sáp gần đến nghe, anh ta đang nói muốn xây dựng cầu đường. Cô giở chăn bông ra, đắp cho anh: “Tạm biệt, anh Cố.”

Đương nhiên Cố Nghĩa Nhân không nghe thấy, tiếp tục ngủ say không biết trời đất trăng sao, mang theo ước nguyện xây lên những cây cầu lớn.

Thẩm Hề ngồi bên mép giường, nhìn chiếc đồng hồ ở đầu giường, một tiếng trôi qua rồi mà vẫn im lìm. Cô muốn xuống lầu nhưng sợ nhìn thấy cảnh mình không nên thấy, mà ngồi ở đây thì lại bồn chồn. Cô chắp hai tay ra sau, thẳng lưng, thả lỏng cơ bắp, phối hợp với Cố Nghĩa Nhân, bắt đầu đọc thuộc “Hoàng đế nội kinh (2)”. Tuy học Tây y, nhưng Thẩm Hề vẫn vững tin vào những gì tổ tiên để lại, vì vậy cô chưa từng bỏ sót những quyển sách y viết bằng tiếng Trung. “Sẽ có lúc dùng đến” luôn là quan điểm của cô.

“Tâm di hàn vu phế, phế tiêu, phế tiêu giả ẩm nhất sửu nhị, tử bất trị. Phế di hàn vu thận, vi dũng thuỷ, dũng thuỷ giả, án phúc bất kiên, thuỷ khí khách vu đại trường, tật hành tắc minh trạc trạc như nang khoả tương…” (4)

Bỗng có tiếng gõ cửa.

Thẩm Hề ngừng lại, chàng trai phía sau vẫn đang lẩm bẩm về luận văn tốt nghiệp của mình.

Cửa mở ra, là Uyển Phong. Đôi mắt Uyển Phong đỏ au, nhìn cô đầy ẩn ý.

“Đi đi, đến chỗ cậu ba đi.” Cô ấy nói rất nhỏ.

Đến chỗ Phó Đồng Văn sao?

Thẩm Hề ngạc nhiên, không chờ cô hỏi, Uyển Phong đã nắm chặt lấy tay cô: “Lần ly biệt này, ngăn sông cách núi, cô phải tự chăm sóc mình đấy. Vẫn biết biển học vô bờ, học không hết, cứ từ từ mà học.”

“Mới ba giờ, nói tạm biệt sớm quá rồi. Thẩm Hề thầm thì, “Sáng mai tôi tiễn mọi người.”

Uyển Phong lặng lẽ cười, gật đầu.

Cô ấy đi rồi, nhưng cô vẫn cảm thấy có điều gì đó là lạ. Nói không rõ, diễn tả không ra.　　

Phòng của Cố Nghĩa Nhân ở lầu hai, khi cô đi ra, phòng khách đã tắt đèn.

Công tắc ở cạnh cửa ra vào, nhưng cô lười bật, cứ thế mò mẫm bước xuống cầu thang. Đêm khuya yên tĩnh, đế giày cao gót chạm lên bậc thang tạo thành tiếng vang, nghe mà sốt ruột. Cô dứt khoát nhón gót chân lên, bước nhanh xuống, chạy về phía cửa phòng Phó Đồng Văn và dừng lại.

Cửa khép hờ, cô muốn liếc trộm qua kẽ hở, nhưng không thấy gì. Nên đành phải bạo gan gọi: “Anh ba.”

Không ai trả lời.

Thẩm Hề đẩy nhẹ cửa ra, thấy anh ngồi quay lưng về phía cửa, đang mặc âu phục: “Đóng cửa vào đi.” Anh nói.

Thẩm Hề trở tay đóng cửa lại, nhìn bóng lưng anh.

Phó Đồng Văn nói: “Hôm nay là đêm từ biệt.”

“Vâng.” Cô hiểu.

“Thấy em vậy, buồn lắm sao?”

Thẩm Hề lại gật đầu: “Mọi người đều vậy mà, hơn nữa…Uyển Phong là người không nỡ tạm biệt anh ba nhất.”

Cô cảm thấy lời mình nói rất bình thường, nhưng anh bất ngờ quay người lại nhìn cô. Không nói không rằng làm cô chột dạ, ngoài cửa sổ mưa rơi rào rào, từ chỗ cô đứng có thể mình thấy những vết nước mưa vằn vện che kín cửa sổ thuỷ tinh.

“Em nghĩ, vừa rồi cô ấy và anh nói gì? Hay làm gì?” Phó Đồng Văn bật cười và hỏi, “Chỉ cần tôi và một cô gái khác, trai đơn gái chiếc trong phòng, mọi người sẽ hiểu lầm sao?

Thẩm Hề lại sửng sốt vì anh đọc được hết suy nghĩ trong lòng mình, lúng túng đáp: “Không đâu ạ.” Tuy rằng đây là một câu không thật lòng.

Anh cười thích thú: “Tôi nói là đêm từ biệt bởi vì tôi phải rời khỏi New York rồi.”

“Anh phải đi ư? Về nước với họ sao?”

“Không, tôi lợi dụng họ, thực ra người phải đi là tôi.”

Phó Đồng Văn giải thích bằng lời lẽ đơn giản, vì anh không muốn hợp tác buôn bán nha phiến, nên kéo theo một vài rắc rối. Vì vậy hiện giờ anh buộc phải rời đi với thân phận là Cố Nghĩa Nhân. Chuyến đi này rất bí mật, tôi tớ không đi cùng kể cả cậu thiếu niên ấy, đi theo lộ trình được sắp xếp từ trước đến đại học Berkeley ở California thăm một người bạn cũ của anh. Cố Nghĩa Nhân và Uyển Phong cũng đi, qua đêm nay căn nhà trở về với vắng lặng.

Anh nói bâng quơ, như đang thông báo anh muốn đi đạp thanh, từ phía đông đến phía tây thành Bắc Kinh.

Nhưng đây là cuộc chạy trốn vội vã, vượt biển cả nghìn trùng với ba tháng đi tàu. Rõ ràng còn rất nguy hiểm.

“Chỉ có anh và Đàm tiên sinh thôi sao?” Thẩm Hề hỏi gấp gáp, “Sao có thể được.”

Ngược lại anh mỉm cười: “Sao lại không thể?”　

Phó Đồng Văn lấy một tờ chi phiếu và một tấm danh thiếp trong quyển tạp chí trên bàn: “Gọi em đến, chỉ muốn nói xin lỗi với em. Ba người bọn anh được sắp xếp rời khỏi đây, Thẩm Hề, sau này không còn ai chăm sóc em nữa rồi.”

Anh đi đến trước mặt cô, đưa tấm chi phiếu: “Em đến California đi, đổi giáo sư hướng dẫn mới.”

Trời cao biển rộng, anh đang tạm biệt cô.

Thẩm Hề cúi đầu nhìn cái tên trên tấm danh thiếp, là một vị học giả rất nổi tiếng, bởi vậy khi anh vừa mới đến, Uyển Phong nói anh đi “thăm một người bạn”, có lẽ từ lâu anh đã lót sẵn một đường khác cho riêng cô rồi.

“Khoa xương.” Anh nói.

Tay Thẩm Hề như có ngàn cân d3 xuống, không nhấc lên nổi, cô lắc đầu. Cô không còn là Thẩm Hề của ba năm trước. Khi ấy còn non trẻ, chưa từng va chạm xã hội, nghĩ không sâu, chỉ vì tầm nhìn hạn hẹp ấy cô mới nghĩ chẳng qua là ra nước ngoài học mà thôi. Hiện giờ thì không giống thế.

Đêm chia tay, có lẽ cũng là đêm ly biệt. Khoảng cách vạn dặm, quốc gia rối ren, khắp thế giới đều đang chiến tranh, tất cả đang chạy trốn, máu mủ đang chia ly. Mỗi lần chào tạm biệt đều có thể là lần gặp nhau cuối cùng. Thẩm Hề trống rỗng, hoảng hốt, bất giác lắc đầu.　

“Em muốn về nước.” Cô thì thào.

Là câu trả lời anh không hề ngờ tới.

“Chỗ nào cũng là chiến tranh loạn lạc,” Thẩm Hề biết mình đang nói lung tung, vì não hoàn toàn không theo kịp mồm, “Em sợ mình học xong rồi sẽ không còn cơ hội về nước nữa, hoặc em chưa kịp về nước, Mỹ đã tham chiến rồi. Nói dại, lỡ như…Em nói là lỡ như, em học xong rồi nhưng chết tha hương, vậy những năm học hành gian khổ không phải công cốc rồi sao.”

Cuối cùng anh cười rộ: “Em có một điểm rất giống chú tư, vội vàng như không đợi được, sợ muộn mất một phút, một giây, quốc gia sẽ bị diệt vong.” Khi nói, nụ cười của anh không hiểu sao mang lại cảm xúc bi thương mệt mỏi.

Nói xong, anh trầm mặc, lấy đồng hồ quả quýt ra. Xem giờ, và cũng đang suy nghĩ.

Đến khi tâm trạng thấp thỏm được đè nén, cô mới nghĩ, nếu như anh từ chối, cô phải dùng lý do gì để thuyết phục đây.

Từng giây từng phút trôi qua.

Mưa bên ngoài cửa sổ to hơn, rơi lộp bộp trên tấm kính thuỷ tinh, chắc hẳn mang theo cả băng đá nên mới tạo thành tiếng vang như thế.

Thẩm Hề hít nhẹ một hơi, kiên nhẫn chờ đợi.

“Tương lai của em đều nằm trong tay em,” Phó Đồng Văn cất đồng hồ quả quýt vào ngực, “Có lẽ, trên quãng đường hơn một trăm ngày, em sẽ chết trên biển. Khi đó, em muốn hối hận cũng không kịp nữa rồi.” Đây là sự đồng ý. Anh đồng ý rồi.

Máu Thẩm Hề dồn hết vào tâm nhĩ, cô xúc động đến nỗi gương mặt đỏ bừng, nở nụ cười tươi rói.

“Giống như Titanic ư?”

Phó Đồng Văn lắc đầu, cười than: “Sinh viên y có lẽ đều cá tính thế này nhỉ.”

Không kiêng kị sống chết.

Theo như kế hoạch, Thẩm Hề là người rời khỏi đây muộn nhất, đương nhiên không chuẩn bị trước cho cô được gì.

Bởi vậy, sau khi Phó Đồng Văn quyết định, Thẩm Hề không dám nán lại nữa, lập tức chạy về phòng của mình, kéo cái va li da cũ ba năm trước dưới gầm giường ra. Trên chiếc va li đã phủ một lớp bụi dày, cô dùng khăn ẩm lau qua loa, bắt đầu thu dọn đồ đạc.

Quần áo trong ngoài dùng cho khoảng ba tháng, chỉ cần kịp giặt sạch thì không cần thay quá nhiều. Sách vở quá nặng, vứt đi thì không nỡ. Cô đóng va li vào, rồi cảm thấy không yên tâm, lại mở ra, đặt dao phẫu thuật lên trên cùng, nơi dễ lấy ra nhất. Cuối cùng số sách quá nhiều, còn nặng hơn cả va li của Đàm Khánh Hạng.

Cô vất vả nhấc va li da đến phòng khách, cậu thiếu niên giúp cô chuyển lên xe, vừa mới xách lên, sắc mặt lập tức thay đổi: “Cô muốn ngáng đường cậu ba sao?”

Thẩm Hề tái mặt, muốn cướp lại va li để bớt một số đồ ra.

“Cô ấy thì có thể mang được bao nhiêu?” Bác sĩ Đàm cười cười, nhận lấy chiếc va li, nhẹ nhàng nhấc lên như không: “Tôi thấy, cậu tức tối vì cậu ba không đưa mình đi, mà đưa cô ấy đi thì có.”

Cậu thiếu niên không phủ nhận, xụ mặt hỏi cô: “Ba tháng trên biển, cô có biết chăm sóc cậu ba thế nào không?”

Chăm sóc người khác…Trong kho kí ức trước kia của cô, chỉ có giáo trình “chăm sóc” con nghiện thế nào thôi.

“Từ lúc nào tôi cần người chăm sóc vậy?”

Phó Đồng Văn bước xuống cầu thang, hai bàn tay từ phía sau đưa ra phía trước, sượt qua cổ áo sơ mi đứng, cuối cùng đặt lên cà vạt, nhẹ nhàng chỉnh lại ngay ngắn. Hàng loạt động tác này có thể hút hồn bất cứ cô gái nào

“Chuyện vụn vặt bình thường…đúng là không cần,” Cậu thiếu niên buồn thiu, “Nhưng ai giúp cậu ba giặt quần áo?”

“Việc đó tôi sẽ làm.” Thẩm Hề thở phào một hơi.

“Vậy biết phối đồ không? Cậu ba mặc âu phục, ngay cả tất vớ giày da cũng phải phối làm sao cho đẹp.”

Việc này liên quan đến thẩm mỹ, Thẩm Hề chần chừ trong giây lát.

“Cô Thẩm,” Cậu chàng chướng mắt Thẩm Hề, nhưng buộc phải gọi cô như cậu ba đã gọi, “Nếu trên đường xảy ra chuyện liên quan đến tính mạng, thì phải nhớ cậu ba đã từng cứu cô. Liên quan đến sống chết, cô cũng giống như chúng tôi, phải bảo vệ cậu ba.” Lời còn chưa dứt, áp lực đã nặng nề.

Phó Đồng Văn cười nhẹ, cong hai ngón tay, cốc mạnh vào trán cậu thiếu niên: “Cái kiểu hùng hổ hăm dọa này, sao giống mấy cậu ấm rỗi hơi thế. (5)”

Cậu chàng im bặt.

Thẩm Hề nghe không hiểu, bèn hỏi nhỏ: “Rỗi hơi là gì ạ?”

Mấy tôi tớ đều cười ầm lên.

Một bác trung niên trong đó trả lời: “Là từ ở quê Tiểu Tiền.”

Thẩm Hề gật đầu, thật ra vẫn không hiểu gì.

Lúc này, trong phòng khách, bọn họ đều thoải mái như tham dự bữa tiệc của Phó Đồng Văn. Khi có người mở cánh cửa lớn cho anh, bầu không khí dần lắng xuống.

Thẩm Hề cũng căng thẳng bởi bầu không khí đè nén này.

Gió lọt vào thềm cửa, thổi bay sợi tóc trên trán cô. Phía trước là bóng lưng cao gầy của Phó Đồng Văn bước ra khỏi cánh cửa lớn.

Cô kìm lòng không đậu quay đầu lại nhìn căn nhà lần cuối.

Bức tượng chạm đá cẩm thạch đặt trên thềm cửa, lọ hoa thuỷ tinh không có nước và hoa tươi ở trên bàn, đồng hồ, và cả sàn nhà, cuối cùng cô liếc mắt tới chạn bếp, nơi tìm ra hộp chocolate.　

Đêm nay, nửa đầu cô chìm đắm trong chia ly, phần sau, cô rời đi trong vội vã.

Chia tay với người khác luôn chứa đựng sự tiếc nuối, nhưng rời xa căn nhà này cô lại cảm thấy buồn bã khôn nguôi. Cố Nghĩa Nhân vẫn đang ngủ say, Uyển Phong chắc chắn sẽ chăm sóc cho anh ta. Không ai ngờ cô là người rời đi đầu tiên.

Ba năm du học, đắm say trong một giấc mộng.

(1) Thái Ngạc (18/12/1882 – 8/11/1916) là một lãnh tụ cách mạng và quân phiệt Trung Hoa, nổi tiếng với vai trò thủ lĩnh lực lượng chống lại mưu đồ đế chế của Viên Thế Khải. Ông phải lòng cô kỹ nữ Tiểu Phượng Tiên.

(2) Nguyên gốc: 留得青山在 – Giữ được cái gốc, phần căn bản, thì mọi việc sẽ tốt. Tương tự câu “không ăn trái bầu, lo gì không có gáo múc nước” – trái bầu để già moi ruột bỏ đi, thành cái gáo múc nước.

(3) Hoàng đế nội kinh: là bộ sách y học cổ truyền lâu đời của phương Đông và là tài sản riêng của y học cổ truyền Trung Hoa. Bộ sách cấu tạo theo thể thức hỏi và đáp trong cách chẩn trị kinh mạch.

Những nhà y học cổ truyền thâm hậu xưa nay như Hoa Đà, Biển Thước, Y Doãn của Trung Hoa cổ, như Hải Thượng Lãn Ông, Tuệ Tĩnh của nước ta, đều coi bộ Hoàng Đế Nội Kinh Tố Vấn là cuốn sách gối đầu nằm trong việc nghiên cứu, chuẩn trị, bổ, tả, liệu dược các bệnh nhân và truyền thụ cho các y sinh.

(4) Hơi lạnh từ tim chuyển đến phổi, gây nên chứng Phế tiêu, Phế tiêu là một chứng uống vào một phần, đi tiểu ra hai phần không thể chữa được. Hơi lạnh từ phổi chuyển đến thận, gây nên chứng Dũng thủy, “Dũng thủy” là chứng ấn vào bụng thì không thấy cứng, nước tích tụ trong đại tràng, khi đi bộ nhanh thì trong bụng kêu óc ách, như túi chứa nước (Dựa vào bản dịch của lương y Nguyễn Tử Siêu)

(5) Từ gốc: 白相人 (Hán việt: Bạch tướng nhân) chỉ những người ăn chơi lười biếng, vô công rỗi nghề. Đây là từ Thượng Hải.